ผู้ช่วยนักแปล

โปรแกรม CAT Tools (Computer-Assisted Translation Tools) เป็นเครื่องมือที่ช่วยอำนวยความสะดวกและเพิ่มประสิทธิภาพให้กับนักแปล โดยไม่ได้เป็นการแปลโดยเครื่องจักร (Machine Translation) ทั้งหมด แต่เป็นการใช้คอมพิวเตอร์มา ช่วย งานแปลในด้านต่างๆโปรแกรม CAT Tools ช่วยงานแปลอย่างไรบ้าง?

1. การจัดการหน่วยความจำคำแปล (Translation Memory - TM):นี่คือหัวใจหลักของ CAT Tools โปรแกรมจะบันทึกประโยค (หรือ Segments) ต้นฉบับและคำแปลที่คุณทำไว้ลงในฐานข้อมูล (TM) เมื่อเจอประโยคเดิมหรือประโยคที่คล้ายคลึงกันในเอกสารใหม่ โปรแกรมก็จะดึงคำแปลที่เคยทำไว้มาแสดงให้คุณนำมาใช้ได้ทันที ซึ่งช่วย:
   • เพิ่มความเร็ว: ไม่ต้องแปลประโยคซ้ำๆ
   • เพิ่มความสม่ำเสมอ: ใช้คำศัพท์และสำนวนที่เคยแปลไว้แล้ว
   • ลดค่าใช้จ่าย: ลูกค้าอาจคิดราคาต่อคำถูกลงสำหรับคำที่ซ้ำใน TM
2. การจัดการฐานข้อมูลคำศัพท์ (Terminology Base - TB หรือ Glossary): ช่วยให้นักแปลสามารถสร้างและจัดการรายการคำศัพท์เฉพาะทาง พร้อมคำแปลที่ถูกต้องและสม่ำเสมอ ช่วยให้มั่นใจว่าใช้คำศัพท์ตรงตามที่ลูกค้าต้องการ โดยเฉพาะในเอกสารเฉพาะทาง
3. การแบ่งส่วนของข้อความ (Segmentation): โปรแกรมจะแบ่งข้อความต้นฉบับออกเป็นส่วนเล็กๆ (ส่วนใหญ่มักเป็นประโยค) ทำให้นักแปลสามารถโฟกัสการแปลทีละส่วนได้อย่างเป็นระบบ
4. การรักษารูปแบบของเอกสาร (Formatting Preservation): โปรแกรมส่วนใหญ่จะแยกข้อความออกจากรูปแบบ (เช่น ตัวหนา ตัวเอียง ตาราง รูปภาพ) ทำให้นักแปลโฟกัสที่การแปลเนื้อหา โดยไม่ต้องกังวลว่ารูปแบบจะเพี้ยน เมื่อแปลเสร็จ โปรแกรมจะนำคำแปลไปใส่ในรูปแบบเดิมให้โดยอัตโนมัติ
5. การตรวจสอบคุณภาพ (Quality Assurance - QA Check): โปรแกรมมีเครื่องมือช่วยตรวจสอบข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้น เช่น ตัวเลขไม่ตรงกัน เครื่องหมายวรรคตอนตกหล่น คำศัพท์เฉพาะที่กำหนดไว้ยังไม่ได้ใช้ หรือความไม่สอดคล้องกันอื่นๆ
6. การรองรับไฟล์หลากหลายรูปแบบ: CAT Tools สามารถทำงานกับไฟล์ได้หลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น Word, Excel, PowerPoint, HTML, XML, SDLXLIFF, XLIFF และอื่นๆ อีกมากมาย
7. การบูรณาการกับเครื่องมือแปลภาษา (Machine Translation - MT): CAT Tools หลายตัวสามารถเชื่อมต่อกับบริการ MT (เช่น Google Translate, DeepL) เพื่อใช้เป็นคำแปลเบื้องต้นในกรณีที่ไม่มี TM Match ซึ่งต้องอาศัยการแก้ไข (Post-editing) โดยนักแปลอีกครั้ง

ควรทดลองเริ่มใช้ตัวฟรี ตัวไหนก่อน?สำหรับผู้เริ่มต้นที่อยากทดลองใช้ CAT Tools โดยไม่มีค่าใช้จ่าย แนะนำให้ลองใช้ OmegaT ครับ

• OmegaT: เป็นโปรแกรม CAT Tool แบบ Open Source และ ฟรีอย่างแท้จริง ไม่มีค่าใช้จ่ายในการใช้งาน ไม่มีข้อจำกัดเรื่องขนาด TM หรือจำนวนโครงการ มีฟังก์ชันพื้นฐานที่จำเป็นครบถ้วน (TM, Term Base, QA Check, รองรับไฟล์หลายรูปแบบ) ถึงแม้หน้าตาอินเทอร์เฟซอาจจะดูเรียบง่ายกว่าโปรแกรมเสียเงิน แต่ใช้งานได้ดีและเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการทำความเข้าใจหลักการทำงานของ CAT Tools นอกจากนี้ยังมีชุมชนผู้ใช้งานที่คอยช่วยเหลือ
• Smartcat: เป็น CAT Tool แบบ Cloud-based ที่มีเวอร์ชันฟรีให้ใช้ (อาจมีข้อจำกัดบางอย่างเมื่อเทียบกับเวอร์ชันเสียเงิน) เป็นอีกตัวเลือกที่น่าสนใจ เพราะเข้าถึงได้ผ่านเว็บเบราว์เซอร์ ไม่ต้องติดตั้ง และมีฟังก์ชันการทำงานครบวงจรพอสมควร รวมถึงการเชื่อมต่อกับ MT engines และมี Marketplace สำหรับหางานด้วย

ตัวที่แนะนำ (รวมทั้งฟรีและเสียเงิน):

• OmegaT: (ฟรี) ยังคงเป็นตัวเลือกอันดับต้นๆ สำหรับผู้ที่ต้องการเครื่องมือฟรีที่ใช้งานได้จริงและมีฟังก์ชันพื้นฐานครบครัน เหมาะสำหรับนักแปลอิสระเริ่มต้น หรือผู้ที่ยังไม่ต้องการลงทุน
• RWS Trados Studio (เดิมคือ SDL Trados Studio): (เสียเงิน) ถือเป็น มาตรฐานอุตสาหกรรม ของ CAT Tools เป็นโปรแกรมที่ใช้งานแพร่หลายที่สุดในวงการแปล เอเจนซี่แปลส่วนใหญ่ใช้งานโปรแกรมนี้ การเรียนรู้และใช้งาน Trados ได้จะเปิดโอกาสในการรับงานจากเอเจนซี่ได้มากกว่า มีฟังก์ชันการทำงานที่ซับซ้อนและครบถ้วนที่สุด แต่ก็มีราคาค่อนข้างสูง และอาจมี Learning Curve ที่ชันกว่าสำหรับผู้เริ่มต้น
• memoQ: (เสียเงิน) เป็นอีกหนึ่งโปรแกรม CAT Tool ที่ได้รับความนิยมและเป็นคู่แข่งสำคัญของ Trados มีฟังก์ชันการทำงานที่ทรงพลัง ใช้งานง่ายในบางแง่มุม และได้รับคำชมในเรื่องประสิทธิภาพและความเสถียร เป็นตัวเลือกที่ดีมากสำหรับนักแปลมืออาชีพ
• Wordfast Pro: (เสียเงิน) เป็นอีกหนึ่ง CAT Tool ที่มีมายาวนาน ใช้งานง่าย และรองรับไฟล์ได้หลากหลาย Wordfast เองก็มีเวอร์ชันฟรีคือ Wordfast Anywhere (แบบ Cloud-based) ซึ่งลองเช็คเงื่อนไขการใช้งานเวอร์ชันฟรีล่าสุดได้ แต่อาจมีข้อจำกัดเรื่องขนาด TM

สรุป:หากคุณเพิ่งเริ่มต้นและต้องการทดลองใช้โดยไม่มีค่าใช้จ่าย แนะนำให้เริ่มจาก OmegaT หรือ Smartcat (เวอร์ชันฟรี) ครับ เมื่อคุณคุ้นเคยกับหลักการทำงานของ CAT Tools แล้ว และพิจารณาว่าจะยึดอาชีพนักแปลอย่างจริงจัง การลงทุนกับโปรแกรมเสียเงินที่เป็นมาตรฐานอุตสาหกรรมอย่าง Trados Studio หรือ memoQ ก็เป็นสิ่งที่ควรพิจารณา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและโอกาสในการรับงานครับ อย่าลืมใช้ประโยชน์จาก Free Trial ของโปรแกรมเสียเงินเพื่อทดลองใช้ก่อนตัดสินใจซื้อด้วยนะครับ